Picture: Mohammed Hassan via Unsplash
Wat vindt de Arabische jongere écht?
Regelmatig lees ik rapporten of artikelen over peilingen onder jongeren in het Midden-Oosten en Noord-Afrika (MENA). Interessant, denk ik altijd. Ik ben geïnteresseerd in de kansen en uitdagingen voor jongeren in deze regio, ik geloof in het enorme potentieel (60 procent van de bevolking in de MENA is jonger dan 30 jaar) en ik vind dat we de mensen om wie het gaat vooral zelf moeten vragen naar hun behoeften, wensen en dromen. Maar wat zeggen die peilingen nou eigenlijk?
Onlangs verscheen een artikel van de Europese denktank EUISS over hoe jongeren in de Arabische wereld kijken naar hun eigen toekomst. De conclusies waren hoopvol: ‘Arabische jongeren zijn gematigd optimistisch over de toekomst’ en ‘Arabische jongeren hebben het gevoel dat zij invloed hebben op de toekomst’. Interessante resultaten, die aanknopingspunten kunnen bieden voor beleid of programma’s in de regio.
Het onderzoek bestond uit kwalitatieve focusgroepdiscussies en interviews. In een voetnoot bij het artikel staat de grootte van de steekproef vermeld: 30. Ik klikte door naar het uitgebreide onderzoeksrapport, en vond daarin de precieze aantallen: 8 jongeren uit Marokko, 8 jongeren uit Libië, 5 jongeren uit Egypte en 7 jongeren uit Palestina. 28 jongeren dus, op een totale jongerenpopulatie van ongeveer honderd miljoen.
Jaarlijkse thermometer
Deze maand verscheen ook de nieuwe editie van de Arab Youth Survey: een jaarlijkse peiling onder jongeren in de Arabische wereld (sinds 2008), die altijd met veel glitter en glamour wordt gepubliceerd. Ieder jaar ben ik benieuwd naar de gepresenteerde uitkomsten, die op het eerste gezicht vaak interessant en soms verrassend zijn. Zo zijn ook de ondervraagde jongeren in de Arab Youth Survey optimistisch over de toekomst: 48 procent denkt dat zij een beter leven zullen hebben dan hun ouders. Op de vraag of de beste tijd nog voor hen ligt, antwoordt 60 procent met ‘ja’. Een kanttekening: de verschillen binnen de regio zijn groot. In de Levant vindt maar 36 procent dat de beste tijd nog moet komen, met als dieptepunt Libanon (14 procent).
Met de hoogste jeugdwerkloosheid ter wereld is het relevant om jongeren in deze regio te vragen naar hun prioriteiten voor het overheidsbeleid. Drie dingen staan bovenaan het lijstje van de ondervraagde jongeren: aanpak van ‘wasta‘ en vriendjespolitiek, betere informatie over vacatures, en hervorming van het onderwijs. Dit laatste lijkt hard nodig: 87 procent van de ondervraagde jongeren maakt zich zorgen over de kwaliteit van het onderwijs.
Al dertien jaar steekt de Arab Youth Survey de thermometer in de levens en toekomstverwachtingen van jongeren in de Arabische wereld. Die herhaling maakt het mogelijk om vergelijkingen te maken en patronen te zien. Zo zou ondernemerschap onder jongeren een groeiende trend zijn: het percentage jongeren dat van plan is in de komende vijf jaar een eigen business te starten groeide van 29 procent in 2018 naar 43 procent dit jaar.
Verhaal achter de cijfers
De Arab Youth Survey bestaat vooral uit een grote hoeveelheid cijfers en diagrammen. Maar wat vertellen die eigenlijk? Wat is het verhaal achter deze cijfers? Het is eenvoudig om een paar opvallende getallen eruit te pikken (zoals ik net heb gedaan) en daaromheen je eigen verhaal te construeren. Zo kan iedereen selectief gebruikmaken van de uitkomsten, passend bij het verhaal dat jij graag wil horen of vertellen. Maar welke overstijgende patronen kunnen we ontwaren?
In het bijgevoegde whitepaper doen zeven ‘vooraanstaande commentatoren’ een poging de data te duiden. Maar dat is wat mij betreft een gemiste kans. Waarom zijn jongeren niet zelf gevraagd om hun eigen data te duiden? Welke patronen zien zij als ze zelf kijken naar alle opbrengsten? Ervaring leert dat als respondenten zelf gezamenlijk de opbrengsten van een onderzoek duiden, er rijkere inzichten ontstaan die dichter bij de situatie en belevingswereld van de deelnemers liggen.
PR-bedrijf
Een gemiste kans dus. Maar er is wat mij betreft een groter probleem met de Arab Youth Survey. Hoe betrouwbaar zijn de data? ASDA’A BCW, het bureau achter de Arab Youth Survey, is beperkt transparant over de onderzoeksmethodiek. Al in 2017 schreef een Amerikaanse politicoloog, verbonden aan Qatar University, hierover een kritisch artikel in The Washington Post. Zo is het aantal respondenten van het onderzoek beperkt: dit jaar hebben per land slechts 200 jongeren deelgenomen. Daarbij is niet duidelijk op welke manier deze jongeren zijn geselecteerd, en of deze groep representatief is voor de totale jongerenpopulatie.
Daar komt bij dat er alle reden is om twijfels te hebben over de oprechtheid van de Arab Youth Survey. Het bedrijf erachter, ASDA’A BCW, is een PR-bedrijf gevestigd in Dubai, Verenigde Arabische Emiraten. Kern van hun werk: ‘wij helpen klanten hun verhaal te vertellen aan een publiek in de hele regio’. De informatie die het bedrijf verspreidt, is dus nooit neutraal, maar onderdeel van een verhaal dat aan de man gebracht moet worden. Het is daarom niet vreemd te veronderstellen dat ook de Arab Youth Survey onderdeel is van een verhaal dat een opdrachtgever graag verteld ziet worden. In dit geval de leider van de Verenigde Arabische Emiraten, die al in de eerste zin van het voorwoord expliciet en met instemming wordt aangehaald.
Het is namelijk opvallend dat de Verenigde Arabische Emiraten er ieder jaar ontzettend goed uitkomen in de Arab Youth Survey. Bij de vraag waar jongeren in de Arabische wereld het liefst zouden wonen, staan de Emiraten voor het tiende jaar op rij bovenaan, pas op flinke afstand gevolgd door de Verenigde Staten en Canada. Hetzelfde geldt voor de vraag op welk ander land hun eigen land zou moeten lijken: bijna de helft noemt de Emiraten. In de survey worden de Emiraten consequent als een ‘model nation for Arab youth’ genoemd.
100 procent steun
Een ander opvallend detail: ruim twee jaar geleden wees een blogger erop dat in de 2019-editie Qatar niet meer voorkwam in de lijst met landen. Ook in de edities daarna zijn jongeren in Qatar niet meer bevraagd. Niet toevallig is Qatar het land waarmee de Verenigde Arabische Emiraten tussen 2017 en januari 2021 in serieuze onmin leefden.
Daarmee rijst de vraag hoe betrouwbaar de gegevens zijn. Wie zijn de deelnemers aan het onderzoek? En hoeveel ruimte hebben de deelnemers om eerlijke antwoorden te geven, in plaats van sociaal wenselijke of politiek wenselijke antwoorden? In een podcast van een Amerikaanse denktank werd de topman van ASDA’A BCW, Sunil John, hier vorig jaar enigszins kritisch naar gevraagd. In de 2020-editie was een vraag opgenomen over de tevredenheid onder jongeren over het beleid van de eigen overheid rondom de pandemie. Gemiddeld gaf 71 procent van de jongeren aan het beleid van hun eigen overheid te steunen. Opvallend: onder de jongeren in de Emiraten was dit 100 procent. Dit riep vragen op bij de interviewer van de podcast, die met gevoel voor humor stelde dat je zelfs niet 100 procent van de Amerikanen zover krijgt om te zeggen dat de aarde rond is. Het antwoord van Sunil John: ‘Emirati’s zijn erg patriottisch in de manier waarop ze tegen dingen aankijken.’
Dilemma
Zie hier het dilemma met peilingen als de Arab Youth Survey. De complexiteit en gelaagdheid van de MENA-regio wordt versimpeld tot snelle oneliners, die gretig worden opgepikt door diverse media. Cijfers en lijstjes zijn immers bevredigend. Iedereen die werkt met en voor jongeren in de MENA-regio heeft informatie nodig om zijn beleid op te baseren, en om de keuzes die hij maakt te onderbouwen. Dan is het verleidelijk om gebruik te maken van cijfers die zo overzichtelijk gepresenteerd worden.
Maar we weten ook dat deze peilingen op z’n minst een eenzijdige en vertroebelde weergave van de werkelijkheid bieden. En waarschijnlijk gestuurd worden door politieke en economische motieven. Dus hoe luister je daadwerkelijk naar de verhalen van jongeren zelf, zonder misleid te worden door het verhaal dat de Emirati’s je graag vertellen?
Deel dit bericht via
Recente reacties