Erdogan de Onoverwinnelijke verliest veldslag aan de Bosporus van Ekrem Imamoglu
De AK-partij van de Turkse president Erdogan heeft ook bij de herkansing van de burgemeestersverkiezingen in Istanboel een historische nederlaag geleden. De linkse oppositiekandidaat Ekrem Imamoglu haalde het afgetekend. Maar lang feesten zit er voor hem niet in.
Het leek alsof Turkije wereldkampioen voetbal was geworden. Straten en pleinen puilden uit. Tienduizenden zongen en dansten tot diep in de nacht. Champagnekurken en vuurwerk knalden. In een overwinningsroes reden tallozen claxonnerend, met vlaggen en Bengaals vuur zwaaiend door de straten.
Vijfentwintig jaar had de linkse oppositie er smachtend naar uitgekeken. Elke keer ging de politieke islam van Erdogan er met de overwinning vandoor in deze metropool aan de Bosporus.
In seculiere wijken als Beşiktaş en Kadiköy, en in de deelgemeente Beylikdüzü waar Ekrem Imamoglu de afgelopen vijf jaar burgemeester was geweest, konden zijn aanhangers geen genoeg krijgen van zingen en feesten.
“Het is ons recht om gelukkig te zijn. Ik heb hier heel mijn leven op gewacht”, zei een van de dansende jongeren.
De 87-jarige, voorzichtig met een stok lopende Necip, was een van de velen die ondanks de zomerse hitte zorgden voor een hogere opkomst (84,5 procent) dan bij de geannuleerde burgemeestersverkiezingen van 31 maart.
“Ik stemde in 1950 voor het eerst, toen in Turkije de democratie werd ingevoerd”, zegt Necip, een voormalige directeur van diverse bankfilialen van de YapiKredi bank in Istanboel. “Ik heb aan veel verkiezingen deelgenomen, maar nog nooit aan zo’n unieke als deze. Dit gaat niet alleen over de nieuwe burgemeester in mijn stad, maar is belangrijk voor de democratie in heel Turkije”.
De politieke aardverschuiving die Imamoglu teweeg bracht werd ook door hem nadrukkelijk ‘een overwinning voor de democratie’ genoemd. En hij prees zijn strategie van ‘radicale liefde’ aan als een Turkse succesformule voor oppositiepartijen in andere landen om autoritaire populisten effectief te bestrijden.
Kritiek was er op westerse hoofdsteden en diplomaten die de uitgeholde Turkse democratie hadden afgeschreven. Ze rekenden buiten de vitaliteit en vindingrijkheid van de oppositie, en de passie van de kiezers. Ze hadden zich tevens verkeken op president Erdogan.
“Ik wil alle buitenlandse diplomaten in Turkije eraan herinneren dat ze er van overtuigd waren dat Erdogan nooit verkiezingen zou laten overdoen tenzij hij wist dat hij zou winnen. Dat lijkt nu een verkeerde analyse te zijn geweest”, zegt de Turkse commentator Barcin Yinanc.
Kritiek was er op westerse hoofdsteden en diplomaten die de uitgeholde Turkse democratie hadden afgeschreven
Erdogan zei eerder ‘Wie Istanboel wint, wint Turkije’. De linkse krant Birgün loopt daar alvast op vooruit en heeft als hoofdkop op de voorpagina ‘Het eind is in zicht’.
Dat is nogal voorbarig. De nederlaag heeft een barst veroorzaakt in het imago van Erdogan de Onoverwinnelijke. Maar de realiteit is dat hij nog tot de zomer van 2023 president is. En in het parlement heeft zijn AKP in samenwerking met de ultranationalistische Grijze Wolven een absolute meerderheid.
De overwinning van de seculiere oppositie tegen politiek zwaargewicht en voormalig premier Binali Yildirim is de grootste nederlaag uit de loopbaan van Erdogan. Een ‘politieke aardverschuiving van ongekende omvang’, aldus de Turkse analist Kadri Gürsel. Erdogan gokte en gokte verkeerd. In plaats van dat zijn kandidaat teleurgestelde AKP-kiezers terugwon, vergrootte Imamoglu zijn voorsprong van 13.000 stemmen drie maanden geleden tot 775.000 stemmen nu.
De Turkse president is ervaren politieke straatvechter en gewiekste tacticus die niet voor één gat te vangen is. Verwacht wordt dat hij maatregelen zal nemen om Imamoglu te beroven van de glans van zijn overwinning. Zo heeft hij al de mogelijkheid geopperd dat de nieuwe burgemeester zich voor de rechter zal moeten verantwoorden ‘wegens het beledigen van een gouverneur’.
Voor Imamoglu gaat het echte werk nu beginnen. Werkloosheid, armoede, files, huisvesting, zijn de zwaarste dossiers. Als burgemeester is hij een soort CEO van de grootste stad van Europa. Hij heeft een budget van 3,5 miljard euro tot zijn beschikking, oefent in samenspraak met de gemeenteraad toezicht uit op gemeentelijke aanbestedingen, het openbaar vervoer en andere sociale diensten voor de 16 miljoen inwoners.
Politiek wacht hem een zware taak, aangezien de meerderheid van de gemeenteraad tot Erdogans AK-Partij behoort. Consensus bouwen en werken aan compromissen is geen onderdeel van de Turkse politieke cultuur. Het wordt een interessant experiment van cohabitation.
Als ze er in slagen een manier te vinden om samen te werken – zonder voor de voeten te worden gelopen door Erdogan – dan zal dat de politieke stabiliteit van Turkije ten goede komen. En het vertrouwen van de buitenlandse investeerders in de Turkse economie kunnen opkrikken. Dat is hard nodig, want de economie verkeert in een diepe crisis en smacht naar buitenlands kapitaal.
Deel dit bericht via
Recente reacties