Een droomhuis in Zuid-Libanon
Mijn droomhuis is van steen. Dikke oude muren, bogen in de wanden, rode pannen op het dak. Een gewelfd plafond of twee, binnen, zou ook heel fijn zijn.In Syrië, Libanon, Turkije en Palestina vind je heel veel van dit soort huizen. In Israël staan ze vaak te verpieteren. Langs de kust van Haifa vind je allemaal prachtige bouwvallen. Ze worden aan hun lot overgelaten. Zo vervaagt de geschiedenis, het doet bijna fysiek pijn. Anthony Shadid, de veel te vroeg overleden correspondent voor de Washington Post en de New York Times, schreef een prachtig boek: A House of Stone, “a memoir of home, family, and a lost middle east”.
Tijdens de oorlog in 2006 tussen Israël en Hezbollah ontdekte hij dat er een Israëlische raket was ingeslagen in het dak van het huis dat zijn overgrootvader honderd jaar geleden voor zijn gezin had gebouwd. Shadid besloot een jaar vrij te nemen en het familiehuis helemaal op te knappen, terug te brengen in de oorspronkelijke staat.
Daarover gaat het boek: over het renoveren van een huis zoals dat nu niet meer wordt gemaakt. Over de familie die het bouwde en bewoonde, en over Marjayoun, het stadje in zuid-Libanon dat ooit een kruispunt was van handelaren en reizigers, maar nu is leeggelopen. De bevolking die rest is teleurgesteld en wantrouwig.
Wat een mooi maar treurig verhaal. Oorlogen, migratie, nieuwe grenzen, toenemende religieuze onverdraagzaamheid. Nog meer oorlog, nog meer migratie. Libanon is een land vol persoonlijke pijn, wonden, verlies. Er is nooit tijd om daarvan te herstellen, er dreigen altijd nieuwe oorlogen. In Beiroet eiste een bomaanslag nog maar vier dagen geleden vier levens. En in Tripoli, de tweede stad van het land, staken islamisten enkele weken geleden een unieke christelijke bibliotheek met 78.000 boeken in brand. Houdt het ooit nog eens op? En wat doen die eeuwigdurende conflicten, die voortdurende oprispingen van geweld, met mensen?
De inwoners van Marjayoun herinneren zich de Levant in Ottomaanse tijden wellicht te rooskleurig, bijna mythisch. Maar ik voel zelf ook heimwee naar die tijd die ik nooit heb meegemaakt. Toen je van Damascus naar Haifa naar Beiroet kon reizen. De huidige grenzen zijn cultureel en historisch gezien volstrekt onnatuurlijk.
Terug naar het huis. Shadid bracht het weer in oude staat, met liefde voor de stenen, de tegels, het vakmanschap. Lang heeft hij er niet van kunnen genieten. Op 16 februari 2012 overleed hij aan een astma-aanval in Syrië, waar de tweevoudige winnaar van de Pulitzer Prize tegen zijn zin door zijn werkgever naartoe was gestuurd.
Hij werd slechts 43 jaar en stierf dus voortijdig. Des te ontroerender dat hij, in zijn korte leven, zijn voorvaderlijk huis in oude luister heeft weten te herstellen. Wie weet hoe lang het nu nog stand houdt. Eeuwen misschien, want daar waren dergelijke huizen op gebouwd, zo waren ze bedoeld: als een duurzame veilige haven.
“A House of Stone” verscheen postuum. Zijn weduwe schrijft in het nawoord dat Shadid de waarden van zijn overgrootvader als essentieel zag voor het Midden-Oosten, als daar ooit weer vrede is. Die waarden vind je terug in de muren van het huis: gastvrijheid, kosmopolitisme, tolerantie.
Ik word altijd een beetje high als ik in zo’n huis ben. Dan slaat mijn fantasie op hol en ga ik serieuze plannen maken om mijn eigen droomhuis te zoeken. Wie weet, ooit.
Deel dit bericht via
Recente reacties